برگزاری کارگاه انتقال تجربه عکاسی در نگارستان اشراق

 
به گزارش معاونت فضای مجازی هنر، رسانه و فضای مجازی دفتر تبلیغات اسلامی کارگاه انتقال تجربه با موضوع بایسته های عکاسی در اماکن مذهبی در نگارستان اشراق برگزار شد. محسن قائمی پیشکسوت عکاسی استان قم در خصوص اصول و الزامات  عکاسی در اماکن مذهبی اظهار داشت: عکاسی در فضاهای مذهبی مانند حرم احمد‌ بن موسی (شاهچراغ)، به ویژه برای عکاسانی که با چنین محیط‌هایی آشنایی کمتری دارند، نیازمند رعایت اصولی ویژه است. ما در این کارگاه  میکوشیم مهمترین جنبه های این فرآیند را بررسی کند. 
پیشکسوت عکاسی قم از جمله پیش‌نیازهای عکاسی را شناخت مکان و هدف گذاری  خواند و گفت: پیش از هر چیز، عکاس باید تصویری ذهنی از محیط داشته باشد. مطالعه عکس‌های موجود از آن مکان، بررسی معماری (شکل حرم، ورودیها، محرابها)، موقعیت استراتژیک در شهر، و آشنایی با تاریخچه و فلسفه وجودی آن (مانند زندگینامه امامزاده) ضروری است. این شناخت به خلق مجموعه‌های مستند و معنادار کمک میکند. 
وی تعیین هدف عکاسی را پیش نیاز دیگری دانست و گفت:  شما باید هدف خود را مشخص کنید؛ آیا عکاسی معماری مدنظر است یا مستندسازی؟ زیرا هرکدام نیازمند ابزار، زاویه دید و اطلاعات متفاوتی است. برای مثال، عکاسی معماری ممکن است تمرکز بر جزئیات سازهای داشته باشد، درحالیکه عکاسی مستند بر روایت تعاملات انسانی یا مراسم مذهبی متمرکز است. 
قائمی خاطر عنوان کرد: برخی مکان‌های مذهبی برای ورود دوربین نیازمند مجوز از نهادهای مرتبط (مانند روابط عمومی حرم) هستند. آگاهی از قوانین داخلی، محدودیت‌های عکاسی و ساعت‌های مجاز، از تعارضات احتمالی جلوگیری میکند. 
پیشکسوت عکاسی قم یادآور شد: رعایت پوشش متناسب با فضای مذهبی و احترام به حریم شخصی زائران الزامی است. برای مثال، عکاسی از چهره فردی که در حال گریه یا نیایش است، بدون رضایت او نه تنها غیراخلاقی است، بلکه ممکن است حس معنوی مکان را مخدوش کند. 
وی  پرهیز از نگاه اگزوتیک را مهم دانست و افزود: عکاسی صرفاً از جنبه‌های شاخص و احساس برانگیز (مانند سینه‌زنی یا زنجیر‌زنی) بدون توجه به بافت فرهنگی، روایتی ناقص و کلیشه‌ای ارائه میدهد. برای اجتناب از این مسئله، ایجاد «مجموعه عکس» به جای تک شات‌ها ضروری است تا مخاطب با ابعاد مختلف مکان و رویدادها آشنا شود.  
قائمی ادامه داد: زائران در حریم مذهبی، به دلیل باورهایشان، از جایگاه ویژه‌ای برخوردارند. عکاس باید مراقب باشد ثبت تصاویرشان به حریم خصوصی یا عزت آنها لطمه‌ای وارد نکند. حتی در عکاسی مستند، پرسیدن اجازه از افراد در موقعیت‌های حساس (مانند حالتهای هیجانی) نشان دهنده حرفه ای‌ گری است. 
پیشکسوت عکاسی قم در زمینه ی تفکیک سبک‌های عکاسی در اماکن مذهبی گفت: یکی از این سبک ها عکاسی معماری است، این سبک نیازمند تجهیزات فنی (مثل لنزهای واید) و دانش دقیق از عناصر سازهای (محراب‌ها، گنبدها، تقارن‌ها) است. خروجی چنین عکسهایی ممکن است برای انتشار در رسانه‌ها یا اسناد مهندسی استفاده شود. اما در عکاسی مستند تمرکز بر روایت «زندگی درون مکان» است؛ تعاملات زائران، مراسم‌ها و تأثیر فضای مذهبی بر افراد. عکاس باید بدون جهت‌گیری، واقعیت را همانگونه که هست ثبت کند، اما همواره مرز بین مستندسازی و دخالت در حریم‌ها را رعایت نماید. 
قائمی در پایان یادآور شد: عکاسی در اماکن مقدس، پیش از هر چیز نیازمند احترام است، احترام به باورها، احترام به تاریخ و احترام به انسانها. تنها با درک این سه‌گانه است که میتوان آثاری خلق کرد که هم از نظر هنری ارزشمند باشند و هم پیام معنوی مکان را به درستی منتقل کنند. فراموش نکنید عکاسی از چنین فضاهایی نه یک امتیاز، که مسئولیتی اخلاقی است. 
گفتنی است «کارگاه انتقال تجربه» با موضوع بایسته های عکاسی در اماکن مذهبی به همت موسسه فرهنگی هنری عکاسان قم با همکاری کمیته عکاسان خبری خانه مطبوعات استان قم در نگارستان اشراق برگزار شد.